Tuchtrecht is een vorm van rechtspraak voor mensen met een vrij beroep, zoals artsen, advocaten, notarissen en accountants. Zij oefenen hun beroep zelfstandig uit, maar mogen niet zomaar dingen doen waardoor de eer van hun beroep wordt aangetast. Daarom moeten ze zich houden aan de regels die zijn afgesproken binnen de overkoepelende organisatie waarbij ze zijn aangesloten. Tuchtcolleges kunnen straffen opleggen zoals het verbod om het beroep uit te oefenen.

 

 

Tuchtcolleges kennen meestal geen schadevergoeding toe aan gedupeerden. Met een gunstige uitspraak van een tuchtcollege kunt  u wel via de civiele rechter schadevergoeding krijgen.

 

Bij de Tuchtcolleges voor de Gezondheidszorg (voorheen medisch tuchtcollege) moeten beroepsbeoefenaren zoals verpleegkundigen, artsen en tandartsen zich verantwoorden als er een klacht tegen hen wordt ingediend.

 

Alle advocaten zijn aangesloten bij de Nederlandse Orde van Advocaten en zijn verplicht zich te houden aan de gedragsregels voor advocaten. In deze regels staat onder meer dat advocaten een beroepsgeheim hebben en dat zij de informatie die zij van hun cliënten hebben gekregen voor zich moeten houden. Overtreden zij die regel, dan kunnen zij voor het tuchtcollege worden geroepen. In dit geval is dat de Raad van Toezicht.

 

Alle notarissen en kandidaat-notarissen in Nederland zijn aangesloten bij de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB). De KNB heeft de zorg voor een goede beroepsuitoefening als belangrijkste taak. (Kandidaat-)notarissen die zich niet aan de gedrags- en beroepsregels houden, moeten zich verantwoorden voor de Kamer van Toezicht.

 

Bij advocaten en notarissen die beroepsmatig fouten (dreigen te) maken, kan direct worden ingegrepen. Als een advocaat of notaris bijvoorbeeld banden onderhoudt met criminele organisaties. De tuchtrechter kan dan onmiddellijk een voorlopige maatregel opleggen, zoals schorsing. Er hoeft niet te worden gewacht op de uitkomst van de gewone tuchtprocedure. Zo kunnen advocaten en notarissen niet doorgaan met kwalijke praktijken.